Sarımsağı Nasıl Saklasak? Kedi ve Köpek Beslenmesinde Sarımsak Tartışması

By:
On:
Sarımsağı Nasıl Saklasak : Kedi ve Köpek Beslenmesinde Sarımsak Tartışması http://sevgilikopegim.com/2015/03/11/sarimsagi-nasil-saklasak-kedi-ve-kopek-beslenmesinde-sarimsak-tartismasi/

Sarımsak Tartışmasının Gayrı Resmi Tarihi

Pet dünyasında sarımsağı nasıl saklamalı tartışması neredeyse 100 yıldan fazla zamandır devam ediyor. 19’uncu yüzyılda ineklere, koyunlara, atlara  sarımsakla aynı allium bitki ailesinden gelen yabani soğan verilmekteydi. Yabani soğanla beslenen hayvanların zehirlenerek ölmesi üzerine başladı tartışmalar. 1930’da yapılan araştırma soğanın köpekler için toksik olduğunu ortaya koydu. Ardından 1980’lerde yapılan araştırma soğanın kedilere,  köpeklere göre 7-8 kat daha fazla zarar verdiğini gösterdi. Hayaletleri kovmakta başarısızlığa uğrayan sarımsak, artık pet dünyasının lanetlenmiş yiyecekleri arasındaydı.

1990’larda insanların yaşam tarzının değişmesiyle başlayan önce vitamin hapları trendi başladı, ardından organil yaşam ve doğal tedaviler popülerliki kazandı. Her zaman olduğu insanların yaşam trendi, sağlık anlayışı, petlerin hayatını da direk etkiledi. Geçmişte zehir olarak görülüp, dolapların en gizli raflarına saklanmış sarımsağın, kötü ününün yerini bu kez mucizevi ilaç imajı aldı. Kedi ve köpeklerde sarımsağın etkisi  ve olası medikal kullanımı konusunda yapılan çalışma ve araştırma sayısı arttı.

Bugün pet bloglarında ve forumlarda, sarımsak iç parazit başta olmak üzere pek çok hastalığa karşı kesin çözüm olarak sunulmakta. Sanırım petlerimizin karşılaştığı en büyük risk herşeyi sadece siyah ve beyaz olarak görme eğilimimizde. Sarımsak konusu ne her şeye faydalı, ne de asla kullanılmaması gereken zehirli bir bitki  diyerek kesip atılacak bir konu değil.

Amerika Veterinerler Birliği ve ASPCA ( Amerika Hayvanlara İşkenceyi Önleme Örgütü ) sarımsağı petler için zehirli yiyecekler arasında kabul ediyor. Sarımsağın faydalarının hayvanlarda sağlık problemlerinin çözümünde ve tedavisinde kullanılabilecek kadar etkili olduğunu gösteren araştırmaların eksik ve yetersiz olduğunu savunurken, sarımsağın zararlı ve zehirleyici etkilerinin şüpheye yer bırakamayacak kadar kesin olduğu görüşünü savunuyorlar.

National Research Council ( Amerika Ulusal Araştırma Konseyi ) sarımsak konusunda daha farklı bir yol izliyor. Geniş bir uzman kadro tarafından hazırlanan kılavuz niteliğindeki rapor sarımsak hapları ve sarımsak tozu gibi beslenme destek ürünlerininin kedi, köpek ve atlarda güvenli kullanımı için standartları belirliyor.

FDA ( Amerika İlaç ve Yiyecek Yönetimi ) , Amerika Ulusal Araştırma Konseyinin raporunda belirtilen değerleri temel alarak sarımsağın kullanıldığı kedi ve köpek mamalarını, vitaminlerini onaylarken, sarımsağı hala kedi, köpek ve atlar için zehirli yiyecekler listesinde tutmaya devam ediyor. Sarımsak bu anlamda avokadoyla aynı kategoride yer alıyor. Faydaları için kedi ve köpek mamalarında kullanılan bu besinler, zararları dolayısıyla zehirli yiyecekler kategorisindeki yerini koruyor.

Kanser, allisin maddesi, sarmsağın antibiyotik içeriği gibi konularda farklı üniversiteler, kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ve kedi, köpek ve atlarında dahil edildiği ve sarımsağın kimi hastalıkların tedavisinde kullanımının faydalarını içeren pek çok araştırma ve çalışma var. Sarımsağın petlerin beslenmesinin bir parçası olması gerektiğini ve doğal ilaç olarak kullanılabileceğini savunan grupta diğer tarafın araştırmalarına benzer eleştiriler getiriyor. Sarımsağın zararlarına dair yapılan araştırmalarda, hayvanlara asla verilmeyecek şeklde aşırı dozda sarımsak ve sarımsak ürünlerinin (sarımsak özü, tozu, hapı vb ) kullanıldığını, hiç bir hayvanın doğal beslenmesi sürecinde bu kadar çok sarımsak içeriği almadığını, dolayısıyla bu araştırmaların sadece zararları ortaya koymaya yönelik olarak yanlı ve sınırlı yapıldığını savunuyorlar.  Japonya Hokkaido üniversitesi tarafından yapılan sarımsak özününün sindiriminin köpeklerde yarattığı hemolotik değişikleri üzerine yapılan araştırmada kullanılan sarımsak özü miktarının – köpek kg / kullanılması gereken sarımsak miktarı bazında-  günlük alınabilir dozun 60 kat daha fazlası olduğuna dikkat çekiyorlar.

 Sarımsağı Dolapta Saklayalım Diyenler

Sarımsak tartışmasının gayrı resmi tarihine uyarak önce sarımsağı dolapta saklayalım diyenlerin görüşlerine yer vereceğim. Ayrıca bunun benim gibi doğal tedavilere düşkün olanların sadece faydaları bölümünü okuyup, zararlarını göz önüne almadan karar vermelerini önlemeye yardım edeceğini düşünüyorum.

Kırmızı Kan Hücrelerine Zarar Verir

Sarımsak, soğan, pırasa gibi allium ailesinden gelen bitkilerin içerdiği tüyosülfatın yüksek dozda sindirilmesinin, kırmızı kan hücrelerine zarar verdiğini gösteren pek çok araştırma var. Kırımızı kan hücrelerinin zarar görmesi nedeniyle, çok miktarda, sarımsak, soğan, pırasa gibi bitkileri yiyen hayvanlarda başlıca şu sorunlar gözlenmektedir.

  • Hemolitik anemi ( hemolitik kansızlık )
  • Heinz Vucut Anemisi

Gasto Sistem Mukozasına Zarar Verir

  • Sarımsak hayvanların gastro mukozasını tahrip eder ve doğal mukoza yapısını bozar.
  • Kaynatılmış sarımsak tozu mukozada enfeksiyona ve şişmeye neden olurken , bekletilmiş sarımsak özünün toksinlerden ayrıldığı için böyle bir etki yaratmadığı araştırma notlarında yer almakta.
  • Gastro sistem mukozasındaki hasar hayvanlarda gastroenteritise ( Miğde ve Bağırsak İltihabı ) neden olur. Mukozanın zarar görmesi nedeniyle kedi ve köpeklerde gastroentriris probleminin belirtileri arasında sermesleme, kusma, ishal, hematuria ( idrarda kanlanma ), uyuşukluk , enerji kaybı , taşikardi ve sık nefes olma vardır.

 Sarımsağı Mama Kabında Saklayalım Diyenler

Sarımsak önemli oranda protein, lif, potasyum, fosfor, kalsiyum, sodyum, A vitamini,  Thiamin(B1 ) , niacin( B) , taurine, çinko, riboflavin ( B2) ve onlarca diğer faydalı vitamin içerir. Newyork Eyalet Üniversitesi tarafından yapılan Sarımsaktaki Sülfür Bileşenlerinin Organik Kimyası konusundaki çalışma, nereye koyacağımızı bilemediğimiz bu besinin içeriğindeki faydalı bileşenleri ortaya koyuyor.  Çalışmada bir diş sarımsağın, içerdiği 100den fazla sülfür bileşiğin tamamının medikal kullanıma uygun olduğu belirtiliyor.

Allisin ( sarımsağın içerdiği uçucu yağ ) ,  sarımsakta bulunan mikrobiyal inhibitör maddelerden biri . Sarımsak yağı oılarak da bildiğimniz allisin, oldukça güçlü bir antibiyotik. Çiğ sarımsağın ve Tetraksilinin ( antibiyotik ilaç ) albino fareler üzerindeki etkilerine dair yapılan çalışmada, sarımsağın çok daha etkili olduğu görüldü.

Bugün allisin maddesini içerik etiketine dahil eden pek çok ilaç ve vitamin hapları raflarda. Ancak allisin uçucu özelliğinden dolayı ayrılabilir, uzun zaman saklanabilir bir bileşim değildir. Bu nedenle allisin içeriğini almanın en iyi yolu sarımsaktır.

Bağışıklı Sistemini Güçlendirir

  • Sarımsak mikropları öldürür ve kedi ve köpeklerin bağışıklık sistemini güçlendirir.  Güçlendirir

Kanserle Savaşır

  • Vücudun savunma sistemini güçlendirerek ve kanser hücrelerini öldürerek kanserle savaşan petinize yardım eder.
  • Tümörlerin Ufalmasını Sağlar

Karaciğeri Güçlendirir

  • Sarımsak içindeki sülfür bileşikleriyle, karaciğerin toxinleri atmasına yardım eder. Doğal detoks özelliği vardır.

Bakterilere, Parazitlere, Virüslere ve Mantar Enfeksiyonlara Karşı Etkilidir

  • Antimikrobiyal ve antibiotik içeriğiyle bakterileri, parazitleri, virüsleri öldürür. Diğer anti-bakteriyel ve antibiotik ilaçlar gibi sindirim sistemindeki iyi bakterileri öldürmez, sadece zararlı bakteri ve parazitlerden vücudu arındırır.
  • Kedilerde ve köpeklerde  özellikle kulaklarında, patilerinde görülen mantara karşı oldukça etkilidir.
  • Sarımsak yağı kedi ve köpeklerde kulak enfeksiyonlarının önlenmesi ve kulağa yapışan kenelerin  çıkartılması için kullanılır.
  • Pek çok pet sahibi sarımsağı doğal iç parazit ilacı olarak kullanır. Giardia, dermatophytes ( cilt hastalığına sebep olan mantar ) , yuvarlak kurtlara karşı tedavi amaçlı olarak kullanılabileceğine dair araştırmalar mevcut. Ancak bu yöndeki araştırma ve örnek sayısının sınırlı olduğunu unutmamak lazım.

Kolestorolü ve Trigliseriti Düşürür

  • Mamasına doğru miktarda eklenecek çiğ sarımsak, petinizin kanındaki kolestorü ve trigliseriti düşürür.

Kardiyovasküler Destek Sağlar

  • Yaşlı, obez kedi ve köpeklerde kanda pıhtılaşmayı azaltır, kolesterol seviyesini düşürüp, damar tıkanılıklığının ve damarlarda yağlanmasının önlenmesine yardım eder.

Salmonella

  • Allisin maddesinin köpeklerde ve kedilerde salmonella tedavisinde etkin olduğu görülmektedir. Sarımsak bol miktarda allisin içerir.

Pire ve Kenelere Karşı Kullanımı

  • Sarımsağın faydaları arasında sıkça sayılan bir iddia bu . İddia diyorum çünkü sarımsağın faydaları konusunda sıraladığım diğer konulara dair çalışmalar olmakla birlikte, sıkça karşılaştığım sarımsak pire ve keneleri önlemez ancak kokusu nedeniyle pire ve keneleri uzaklaştırır iddiasını destekler bir çalışma bulamadım. Bu iddianın gerçekle bağlantısı olmadığına dair ise çok fazla uzman görüşü var. Şehir efsanesi mi yoksa gerçeklik payı var mıdır bilmiyorum 🙂

Sarımsak Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tüm tartışmaların ışığında köpeğinize, kedinize sarımsak vermeyi düşünüyorsanız, petinizin cinsi, ırkı, sağlık durumunu dikkate almak ve dozu doğru ayarlamak hayati önem taşır.

Sarımsağın Asla Verilmemesi Gereken Durumlar

  • Hamile köpeklerde sarımsak yavrunun sağlık problemleri geliştirmesine neden olur. Ayrıca kanın incelmesine neden olduğu için doğum sırasında aşırı kanamaya yol açar.
  • Henüz emen yavru kediler, köpekler, annenin sütündeki sarımsak nedeniyle gastolojik sorunlar yaşarlar , ayrıca bağırsak iltihabı yaratma ihtimali vardır. Sonuç olarak emziren kedilere, köpeklere sarımsak verilmez.
  • Yavru kedilere, köpeklere yine gastrolojik sornlara yol açma riski nedeniyle sarımsak verilmemelidir.
  • Kanı incelttiği için ameliyat olacak hayvanlara , ameliyattan en az bir –iki ay önceden başlamak kaydıyla sarımsak verilmemelidir.
  • Diabetiği olan, kan basıncı düşük olan hayvanlara sarımsak verilmez.

Sarımsak Kullanımının Riskli Olduğu Hayvanlar

  • Kedilerin tamamı ve Japonya kökenli tüm köpek ırkları ( Akita, Shiba Inu vb ) sarımsağa, genel olarak diğer hayvanlara göre 7-8 kat daha fazla hassastır.
  • Köpeklerde genel olarak sarımsak kullanımını onaylayan veterinerlerin büyük bölümü kedilerde ve Japon kökenli köpek ırklarında sarımsak kullanılmaması gerektiği konusunda hem fikirler.
  • Kedilerde ve japon kökenli köpek ırklarında sarımsak kullanımını onaylayan ufak bir grupsa, dozajın hayati önemini vurgulamaktalar.
  • Bu nedenle kedinize ya da japon kökenli köpek ırklarına sarımsak vermeye karar verirseniz, bunu ancak hayvanın 48 saat boyunca gözetiminiz altında olabileceği bir zamanda veterinere danışarak yapınız.

Sarımsak Kullanımında Dozun Ayarlanması

Amerika Ulusal Araştırma Konseyi Tarafından Belirlenen Besinsel Destek Ürünlerinin Güvenli Kullanım Oranları ( Sarımsak Hapı , Sarımsak Özü vb )  

  • Kedi kg / Tahmin Edilen Güvenli Kullanım Oranı : Komite güvenli kullanım oranını belirleyememiştir.
  • Kedi  kg /  Tarihsel Güvenli Kullanım Oranı mg :  1 kg / 17 mg
  • Köpek kg / Tahmin Edilen Güvenli Kullanım Oranı : 1 kg / 56 mg
  • Köpek kg / Tarihsel Güvenli Kullanım Oranı : 1 kg / 22 mg

Çiğ Sarımsak Kullanımı

Kedi

  • Kimi veterinerler yetişkin bir kedi için yarım ufak diş ince kıyılmış ya da ezilmiş sarımsağın, günlük mamasıyla birlikte verilebileceği belirtilmekte.

Köpek ( Japon köpek ırkları hariç olmak üzere diğer köpek ırkları)

  • 5 kg ve üstü köpekler için yarım diş sarımsak
  • 10 kg ve üstü köpekler için 1 diş sarımsak
  • 15 kg ve üstü köpekler için 1 ½ diş sarımsak
  • 20 kg ve üstü köpekler için 2 diş sarımsak

Sarımsak Kullanımında Riskleri Azaltmak

  • Kediler ve Japon köpek ırkları hariç olmak üzere, petinizin sağlık durumu ve hangi besinleri tolore edip, hangilerine reaksiyon gösteridiğiyle ilgili yeterli bilginiz yoksa, öncelikle güvenli kullanım doz oranının onda biriyle başlayın.
  • Sarımsağın sınırlı kullanımının faydalarına dair yapılan araştırmalarda, sınırlı kullanımın uzun vadede olası olumsuz etkilerine dair çok fazla detay bulunmamakta.  Sınırlı kullanımın olası uzun vadeli risklerini azaltmak için genel olarak güvenli miktarın altında kullanım tavsiye edilmekte. Ben kendi köpeklerim için bugüne kadar güvenli günlük miktarın yarısından çok daha azını, özel durumlarda hafta bir genelde ise ayda bir vermeyi tercih ediyorum. Bu benim kişisel uygulamam olup, köpek sağlığı ve beslenmesine dair uzman olmadığımı belirtmek isterim.
  • Kedilerde, japon köpek ırklarında, yavru kedi ve köpeklerde ve özel sağlık durumu olan kedi ve köpeklerde sarımsak kullanıma dair uyarılar dikkate alınmalı.
  • Petinizi düzenli olarak sağlık kontrolünden geçirin ve kan ve dışkı testlerini yaptırarak fayda sağlamaya çalışırken petinizde anemiye ya da diğer problemlere neden olmadığınızdan emin olun.
  • Sarımsak genel olarak pek çok hastalığa karşı koruyucu önlem olarak kullanılabilir. Ancak tek başına tedavi aracı olarak görülmemelidir. Gerekli durumlarda tedaviye destek olarak düşünülmelidir. Tıpkı kış mevsiminde grip olmamak için sarımsak yememiz ancak grip olduğumuz zaman – sarımsak viruslere karşı savaşta yetersiz kaldığında –  doktora giderek gerekli antibiotikleri almamız gibi.

Sarımsak Zehirlenmesi

Kusma, ishal, çarpıntı, hızlı soluk alıp verme, idrarda rengin koyulaşması, idrarda kan bulunması, depresyon, halsizlik, astım atağı, deride kızarıklık, depresyon, iştahsızlık, baygınlık , ağzın iç kısmının ( yanak içlerinin ) renginin açılması, gibi belirtilere rastlarsanız, petinizi hemen veterinere götürün. Sarımsak petinizin sindirim sistemine, karaciğerine zarar vermiş ya da anemi problemi yaşıyor olabilir.

Çok ağır vakalarda sarımsak zehirlenmesinin tedavisinde kan transferi ve oksijen terapisi gerekebilmektedir.

Yazının Hazırlanmasında Kullanılan Kaynaklar 

3 yorum

  1. Yazınızda (Kimi veterinerler yetişkin bir kedi için yarım ufak diş ince kıyılmış ya da ezilmiş sarımsağın, günlük mamasıyla birlikte verilebileceği belirtilmekte.) demişsiniz ya iç parazit için hergün yarın ufak diş sarmısakmı vermek lazım yani hiç ara vermeden hergünmü?

    1. Author

      Kedinize her gün sarımsak vermek son derece tehlikeli olabilir. Kedilere ne kadar sıklıkta sarımsak verilebileceğinden emin olmak çok zor.Sarımsak gibi son derece tartışmalı bir konuda benim tam olarak ne kadar sıklıkla verilebileceğini söylemem mümkün değil. Ancak yavru kedilerde, hamile ve yaşlı kedilerde kullanılmaması gerektğini söyleyebilirim.


This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.